Nederlandse bijwoorden
Meld je gratis aan voor alle informatie over privélessen en onze beschikbare groepscursussen (A1, A2, B2, B2, C1, C2)
Schrijf je gratis inIn dit hoofdstuk worden de Nederlandse bijwoorden uitgelegd. Je leert wat bijwoorden zijn en wanneer je ze gebruikt. Ook maak je kennis met de verschillende categorieën bijwoorden.
Lesoverzicht
VerbergenWat zijn bijwoorden?
Een bijwoord is een woord dat een werkwoord, een ander bijwoord, een bijvoeglijk naam, een complete zin of in sommige gevallen een zelfstandig naamwoord nader bepaalt. Simpel gezegd geeft het bijwoord meer informatie over het woord waar het bij hoort. Er zijn een aantal algemene categorieën bijwoorden:
| Categorieën bijwoorden | Bijwoorden | Voorbeeldzinnen |
|---|---|---|
| Aanwijzende bijwoorden | Daar, hier |
|
| Onbepaalde bijwoorden | Altijd, ergens, nergens, nooit |
|
| Vragende bijwoorden | Hoe, waar, wanneer |
|
| Bijwoorden van tijd | Gisteren, morgen, wanneer, binnen |
|
| Bijwoorden van manier | Snel, goed, langzaam, stom |
|
| Bijwoorden van plaats | Elders, hier, opzij, waarheen |
|
| Bijwoorden van kwantiteit | Veel, weinig, min of meer, voldoende |
|
| Bijwoorden van frequentie | Altijd, vaak, soms, nooit |
|
| Bijwoorden van graad | Heel, erg, zeer, nogal, hartstikke |
|
| Bijwoorden van modaliteit | Gelukkig, misschien, zeker, waarschijnlijk. |
|
Heb je een vraag?
Volg online taallessen met een professionele leraar
- Native en geverifieerde leraren
- Gratis proefles
- Inclusief lesmateriaal
Engelina M. 
Jan V. 
Guido B.
Johannes D.
Rignald I. 
Jeff N.
Michel B.
Marleen S.
Katrien D.
Josanne V.
Voorzetselbijwoord
Een voorzetselbijwoord wordt omschreven als een voorzetsel dat de functie van een bijwoord heeft. De bijwoorden zijn in hun betekenis en vorm gelijk aan de voorzetsels.
Een voorzetselbijwoord kan een onderdeel zijn van een scheidbaar werkwoord, het naamwoordelijk gezegde of van een bijwoordelijke bepaling. Als het voorzetselbijwoord een onderdeel is van de bijwoordelijke bepaling dan is het meestal een bepaling van plaats.
Voorbeelden van voorzetselbijwoorden:
- af
- aan
- achter
- door
- heen
- in
- mee
- op
- toe
- uit
- van
- voor
Voorbeelden:
- Als deel van het scheidbaar werkwoord: Wij halen Pieter om 10 uur op (infinitief: ophalen).
- Als deel van het naamwoordelijk gezegde: Schoenen met gekleurde veters zijn helemaal in.
- Als deel van de bijwoordelijke bepaling: Anne mag voorin zitten.
Voornaamwoordelijk bijwoord
Een voornaamwoordelijk bijwoord is een combinatie van een bijwoord van plaats en een of meerdere voorzetselbijwoorden.
Voorbeelden van bijwoorden van plaats:
Een voornaamwoordelijk bijwoord kun je vervangen door het oorspronkelijke voorzetsel en een zelfstandig naamwoord.
- Zij woont erachter - Zij woont ergens achter - Zij woont achter de speeltuin.
- Wij staan erop - Wij staan ergens op - Wij staan op de tafel.
- Wij klussen hiermee - Wij klussen ergens mee - Wij klussen met een boormachine.
Voornaamwoordelijk bijwoorden worden altijd aan elkaar geschreven, behalve de bijwoorden ergens, nergens en overal.
Voegwoordelijk bijwoord
Het voegwoordelijk bijwoord legt een verband tussen twee zinnen of zinsdelen.
Voorbeelden van veel gebruikte voegwoordelijke bijwoorden:
Het verschil tussen een voegwoord en een voegwoordelijk bijwoord: een voegwoordelijk bijwoord kan op verschillende plaatsen in de zin staan en een voegwoord komt direct na de komma:
- Paul was ziek geworden, dus het uitstapje ging niet door.
- Paul was ziek geworden, het uitstapje ging dus niet door.
Test met de oefeningen hieronder of je de uitleg hebt begrepen!