Nederlandse lidwoorden

In dit hoofdstuk worden de Nederlandse lidwoorden besproken. Je leert welke lidwoorden er zijn en hoe je ze moet gebruiken. 

Definitie en gebruik van de Nederlandse lidwoorden 

De Nederlandse taal kent drie lidwoorden: 

• de
• het
• een

De lidwoorden worden geplaatst voor een zelfstandig naamwoord of woorden die als een zelfstandig naamwoord worden gebruikt. Woorden als adjectieven en telwoorden kunnen tussen het lidwoord en het zelfstandig naamwoord geplaatst worden. Bijvoorbeeld:

• De man woont in het grote huis​. 
• Hij was de eerste man op de maan.

Een zelfstandig naamwoord kan gecombineerd worden met een een bepaald lidwoord ('de' / 'het') of een onbepaald lidwoord ('een'). 

Heb je een vraag?

Volg online taallessen met een professionele leraar

1. Native en geverifieerde leraren
2. Gratis proefles
3. Inclusief lesmateriaal

Elvira V.

Liesbet L.

Marjolein V.

Pelin C.

An K.

Engelina M.

Leonie B.

Lauren D.

Jennalee P.

Monique M.

Schrijf je gratis in

Bepaalde lidwoorden in het Nederlands

'De' en 'het' zijn de Nederlandse bepaalde lidwoorden. Bepaalde lidwoorden worden gebruikt wanneer de spreker zeker weet dat anderen weten waar hij het over heeft. Het lidwoord 'de' wordt voor zowel mannelijke als vrouwelijke woorden gebruikt. 'Het' wordt voor onzijdige woorden gebruikt.

Er zijn geen precieze regels over wanneer je 'de' of 'het' moet gebruiken, maar hieronder volgen enkele richtlijnen.

Wanneer wordt 'het' gebruikt? 

'Het' gebruik je voor onzijdige zelfstandige naamwoorden. Hieronder volgen richtlijnen voor het gebruik. 'Het' wordt gebruikt: 

• Bij alle verkleinwoorden. 
  • Het meisje
  • Het broekje
• Bij infinitieven gebruikt als zelfstandig naamwoord. 
  • Het hebben van een laptop is handig. 
  • Het bereiden van deze maaltijd is eenvoudig. 
• Bij zelfstandige naamwoorden die eindigen op '-aat' (en die niet naar een persoon verwijzen), '-um' en '-isme'.
  • Het museum
  • Het resultaat 
• Bij de meeste zelfstandige naamwoorden die beginnen met de prefixen 'be-', 'ver-', 'ge-' en 'ont-'. 
  • Het begin
  • Het verkeer
• Bij namen van talen. 
  • Het Nederlands
  • Het Engels
• Bij namen van landen en plaatsen (met een bijvoeglijk naamwoord). 
  • Het (grote) Canada, 
  • Het (gezellige) Maastricht.
• Bij alle zelfstandige naamwoorden die zeggen: 'het mooie is...', 'het stomme is...'
  • Het mooie is dat ze het zelf niet in de gaten had. 
  • Het stomme is dat ik wel echt mijn best deed. 
• Bij namen van metalen.  
  • Het ijzer
  • Het zilver
• Bij namen van windrichtingen.
  • Het oosten
  • Het zuidwesten

Wanneer wordt 'de' gebruikt? 

De wordt gebruik voor zowel vrouwelijke als mannelijke zelfstandige naamwoorden. Er zijn in de Nederlandse taal meer de-woorden dan het-woorden. Er zijn een aantal richtlijnen voor woorden die altijd 'de' krijgen. 'De' wordt gebruikt:

• Bij alle zelfstandige naamwoorden in het meervoud.
  • ​De ramen
  • De huizen
• Bij zelfstandige woorden die overduidelijk mannelijk of vrouwelijk zijn, vanwege hun betekenis.
  • De vrouw 
  • De man
• Bij zelfstandige naamwoorden die eindigen op '-ing'.
  • De groepering 
  • De uitnodiging 
• Bij zelfstandige naamwoorden die eindigen op '-tie', '-thie', '-sie'.
  • De politie 
  • De telepathie
• Bij zelfstandige naamwoorden die eindigen op '-aar'.
  • De tovenaar
  • De leraar
• Bij zelfstandige naamwoorden die eindigen '-eur'.
  • De acteur
  • De regisseur
• Bij zelfstandige naamwoorden die eindigen op '-er'.
  • De dokter
  • De schrijver
• Bij namen van vruchten, groentes, bomen of planten.
  • De peer
  • De dennenboom 
• Bij namen van bergen of rivieren.
  • De Mont Blanc
  • De Maas
• Bij namen van cijfers of letters.
  • De vijf
  • De F.
• Bij beroepen.
  • De dokter
  • De advocaat

Onbepaalde lidwoorden in het Nederlands 

Onbepaalde lidwoorden worden gebruikt wanneer er wordt gepraat over iets algemeens of over iets waarvan de spreker niet zeker weet of anderen weten wat hij bedoelt. Het onbepaalde lidwoord 'een' kan zowel bij 'de-woorden' als 'het-woorden' gebruikt worden.

Het onbepaalde lidwoord 'een' wordt alleen gebruikt in het enkelvoud. 

Test of je de uitleg begrepen hebt door de onderstaande oefeningen te doen!