Betrekkelijk voornaamwoord in het Frans (lequel/dont)

Wat is een betrekkelijk voornaamwoord (le pronom relatif)?

Betrekkelijke voornaamwoorden (les pronoms relatifs) zijn voornaamwoorden die een betrekkelijke bijzin inleiden. Ze verwijzen altijd naar een ander woord. Dat woord wordt het antecedent genoemd. Het betrekkelijk voornaamwoord vervangt dus het antecedent in de betrekkelijke bijzin. 

Heb je een vraag?

Volg online taallessen met een professionele leraar

1. Native en geverifieerde leraren
2. Gratis proefles
3. Inclusief lesmateriaal

Elisabeth V.

Ivetta I.

Mayte C.

HUGUES JPM P.

Pieter S.

Iris S.

Simone M.

Hélène R.

Corentin D.

MURIEL T.

Schrijf je gratis in

Soorten betrekkelijke voornaamwoorden

Er zijn twee categorieën van betrekkelijke voornaamwoorden:

1. Veranderlijk: lequel, laquelle, lesquels, lesquelles
2. Onveranderlijk: qui, que, dont, où

1. Veranderlijk betrekkelijk voornaamwoord 'lequel' - uitleg en schema

Voorbeelden: 

• C'est la ville dans laquelle il est né. - Het is de stad waarin hij is geboren. 
• Ce sont mes amis avec lesquels je sors. - Dit zijn mijn vrienden waarmee ik uitga.

'Lequel' en de andere vormen worden vertaald als '(het)welk', '(de)welke', etc.

Voorbeelden:

• La voiture pour laquelle il a épargné. - De auto waarvoor hij gespaard heeft.
• Les rêves pour lesquels il a tant œuvré. - De dromen waarvoor hij zo hard heeft gewerkt. 

1.1. Duquel

In combinatie met het voorzetsel 'de' wordt het samengetrokken tot 'duquel'.

Voorbeelden: 

• C'est un film duquel tout le monde pleure. - Het is een film waarvan iedereen weent.
• La fille de laquelle j'ai réçu une carte. - Het meisje waarvan ik een kaart ontving. 

1.2. Auquel

In combinatie met het voorzetsel 'à' wordt 'lequel' samengetrokken tot 'auquel'.

Voorbeelden:

• C'est la fille à laquelle je pense toujours. - Het is het meisje waaraan ik altijd denk.
• Il ne trouve pas les lettres auxquelles il veut répondre. - Hij vindt de brieven niet waar hij op wil antwoorden. 

2. Onveranderlijk betrekkelijk voornaamwoord - uitleg en schema

Wanneer wordt welk betrekkelijk voornaamwoord gebruikt? Hieronder een schema van de verschillende soorten en wanneer ze te gebruiken:

1. Qui
2. Que
3. Dont
4. Où

2.1. Qui

'Qui' wordt vertaald als 'die/dat'.

Voorbeelden: 

• La femme qui parle est ma mère. - De vrouw die praat is mijn moeder.
• Les amis sur qui on peut compter sont rares. - De vrienden op wie we kunnen rekenen zijn zeldzaam. 

2.2. Que

'Que' wordt vertaald als 'die/dat'.

Voorbeelden:

• Voici le livre que j'ai acheté. - Dit is het boek dat ik gekocht heb.
• L'actrice que je trouve sympa, ressemble à Laurence. - De actrice die ik sympathiek vind, lijkt op Laurence.

2.3. Dont

'Dont' wordt vertaald als 'waarvan', 'waarover', 'van wie', 'voor wie', etc. Het komt voor met werkwoorden die het voorzetsel 'de' vereisen: parler de, avoir besoin de, rêver de...

Voorbeelden:

• Je ne trouve pas la clé dont j'ai besoin. - Ik vind de sleutel niet die ik nodig heb.
• Le projet dont j'ai parlé est provocant. - Het project waarover ik heb gesproken is uitdagend.

2.4. Où

'Où' wordt vertaald als 'waar', 'waarop', 'waarin'.

Voorbeelden:

• La maison où j'aimerais habiter. - Het huis waarin ik graag zou willen wonen.
• Je pense au jour où mon fils a terminé ses études. - Ik denk aan de dag waarop mijn zoon zijn diploma heeft gehaald.

Opmerkingen bij het gebruik van een betrekkelijk voornaamwoord

Na 'parmi' en 'entre' wordt altijd een vorm van 'lequel' gebruikt.

Voorbeelden:

• Voice les livres parmi lesquels tu dois choisir. - Dit zijn de boeken waartussen je moet kiezen.
• Nous avons beaucoup de meubles, entre lesquels vous pouvez choisir. - Wij hebben veel meubelen waartussen u kunt kiezen.

'Quoi' kan ook worden gebruikt als betrekkelijk naamwoord na een voorzetsel, maar enkel voor zaken.

Voorbeelden:

• Ronnie savait de quoi elle parlait. - Ronnie wist waarover ze het had.
• L'abonnement est valable pour un an, après quoi vous pourrez le renouveler. - Het abonnement is een jaar geldig, waarna u hem kunt vernieuwen. 

Na 'ce' en 'rien' wordt 'dont' gebruikt en nooit 'lequel' of 'de quoi'.

Voorbeelden:

• Tu n'as rien dont j'ai besoin. - Jij hebt niets dat ik nodig heb.
• Je sais ce dont je parle. - Ik weet waarover ik spreek.