Nederlandse scheidbare en onscheidbare werkwoorden

Definitie en gebruik van Nederlandse scheidbare werkwerkwoorden 

Scheidbare werkwoorden zijn een combinatie van een werkwoord en een voorvoegsel, bijvoorbeeld 'aantrekken'. In sommige gevallen kunnen het werkwoord en het voorvoegsel gescheiden worden in een zin door andere zinselementen. 

In de tegenwoordige en verleden tijd staat het eerste deel van het scheidbare werkwoord aan het eind van de zin en het tweede deel, het werkwoord, staat op de werkwoordsplaats. 

Het voltooid deelwoord van scheidbare werkwoorden wordt gevormd door '-ge-' tussen het voorvoegsel en het werkwoord te plaatsen. Zo wordt het werkwoord 'opgeven' 'opgegeven' als voltooid deelwoord. 

Heb je een vraag?

Volg online taallessen met een professionele leraar

1. Native en geverifieerde leraren
2. Gratis proefles
3. Inclusief lesmateriaal

Ana M.

Marcela P.

Rignald I.

Jennalee P.

Tsarina T.

Rose F.

Lydia V.

Fatih K.

Job D.

Nienke L.

Schrijf je gratis in

Voorbeelden scheidbare werkwoorden

Definitie en gebruik van Nederlandse onscheidbare werkwoorden

Een onscheidbaar werkwoord heeft dezelfde tegenwoordige en verleden tijd als andere regelmatige werkwoorden. Het voltooid deelwoord verschilt, omdat het voorvoegsel van het onscheidbare werkwoord het voorvoegsel '-ge' vervangt, dat meestal wordt toegevoegd bij het vormen van het voltooid deelwoord. 

voorvoegsel + stam + d/t 

Bijvoorbeeld: 'Het werkwoord bedreigen' wordt 'bedreigd' bij het vormen van het voltooid deelwoord.

Voorbeelden onscheidbare werkwoorden

Hoe weet je of een werkwoord scheidbaar of onscheidbaar is?

Om te weten of een werkwoord scheidbaar of onscheidbaar is, moet naar het werkwoord geluisterd worden. Scheidbare werkwoorden hebben beklemtoonde voorvoegsels, terwijl bij onscheidbare werkwoorden de klemtoon op het werkwoord ligt.
Daarnaast hebben onscheidbare werkwoorden specifieke voorvoegsels, waaraan ze te herkennen zijn:

• 'mis-' 
• 'vol-' 
• 'onder-' 
• 'weer' 
• 'aan-'  
• 'acher-' 
• 'over-' 
• 'door-' 
• 'voor' 
• 'om-'  

Scheidbare werkwoorden kunnen ook beginnen met de hiervoor genoemde voorvoegsels, maar de klemtoon ligt daar anders. De onderstaande voorvoegsels zijn specifiek voor scheidbare werkwoorden:

• 'bij-' 
• 'in-' 
• 'na-' 
• 'uit-' 
• 'op-' 
• 'af-' 
•  'mee-'   
• 'tegen-' 
• 'tussen-' 
• 'terug-' 

Test of je de uitleg begrepen hebt met de onderstaande oefeningen.