Nederlandse voltooid tegenwoordige tijd (v.t.t.)

In dit onderdeel van de cursus leer je over de voltooid tegenwoordige tijd (v.t.t.). Een vorm die bestaat uit een combinatie van twee werkwoordsvormen. In dit hoofdstuk leer je over het gebruik van de voltooid tegenwoordige tijd, de spelling van zwakke werkwoorden, uitzonderingen van het voltooid deelwoord, de spelling van sterke werkwoorden en het verschil tussen 'hebben' en 'zijn'.

Definitie en gebruik van de voltooid tegenwoordige tijd (v.t.t.)

De voltooid tegenwoordige tijd gebruik je voor acties en gebeurtenissen die in het verleden hebben plaats gevonden en zijn afgelopen. 

Heb je een vraag?

Volg online taallessen met een professionele leraar

1. Native en geverifieerde leraren
2. Gratis proefles
3. Inclusief lesmateriaal

Hannelore L.

David I.

Stefaan L.

Katrien D.

HUGUES JPM P.

Monique M.

Bart N.

Jennalee P.

Josanne V.

Paul K.

Schrijf je gratis in

Hoe vorm je de voltooid tegenwoordige tijd?

De voltooid tegenwoordige tijd bestaat uit: vorm van 'hebben' of 'zijn' + voltooid deelwoord

In deze vorm komen dus twee werkwoorden voor: een hulpwerkwoord en een zelfstandig werkwoord.

Eigenlijk is de voltooid tegenwoordige tijd geen tegenwoordige tijd meer, maar een verleden tijd. Toch noemen we het een tegenwoordige tijd omdat de hulpwerkwoorden 'hebben'/'zijn' wel in de tegenwoordige tijd staan.

1) Hebben of zijn?

In de meeste gevallen gebruik je 'hebben'. Je gebruikt 'zijn' in twee gevallen:

• Met een koppelwerkwoord (zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen)
• Of als het werkwoord een beweging, ontwikkeling of verandering uitdrukt.

2) Het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden

Zwakke werkwoorden zijn werkwoorden die niet van klank veranderen. Bij zwakke werkwoorden ziet het voltooid deelwoord er zo uit:

Ge + stam + d/t

Bijvoorbeeld: geboekt of gereisd.

Bij de zwakke voltooid deelwoorden zijn er ook een aantal uitzonderingen:

• Als een werkwoord begint met een voorvoegsel ('ge-', 'be-', 'er-', 'her-', 'ver-' and 'ont-'), dan hoef je er geen 'ge-' voor te zetten. 
• Soms komt er wel 'ge-' na het voorzetsel. Bijvoorbeeld: overmaken - overgemaakt. Je gebruikt deze regel als de klemtoon op het voorzetsel ligt.
• Als de stam al op een '-t' of '-d', dan schrijf je nooit een extra '-t' of '-d'. Bijvoorbeeld: geplant of gebrand.

Wanneer eindigt het voltooid deelwoord op een '-t' of '-d' eindigt?

1. Als de stam van een werkwoord eindigt op een van de medeklinkers van 't exKofschip: X, T, K, F, S, CH, P, dan gebruik je de '-t' aan het einde van het voltooid deelwoord. Bijvoorbeeld: gekaapt, gepast.
2. Als de stam eindigt op een andere letter van het alfabet, dan gebruik je de '-d' aan het einde van het voltooid deelwoord. Bijvoorbeeld: geduwd, gehuild.

3) Het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden

De sterke werkworden veranderen wel van klank. Elk infinitief heeft zijn eigen unieke voltooid deelwoord, er zijn dus ook geen exacte regels om deze voltooid deelwoorden te onthouden. Bij voltooid deelwoorden van sterke werkwoorden moet je opschrijven wat je hoort.

Veel voorkomende soorten voltooid deelwoorden van sterke werkwoorden:

1. Eindigen op '-en' of '-n'. 
2. Zijn afgeleid van de vorm in verleden tijd. 
3. Zijn afgeleid van de vorm in de tegenwoordige tijd. 

Kijk nog even naar het volgende filmpje voor een beknopte uitleg over 't exKofschip.