Nederlandse aanwijzende voornaamwoorden

Aanwijzende voornaamwoorden wijzen met enige nadruk personen of andere zaken aan. Figuurlijk gezien kan er met de vinger naar gewezen worden, bijvoorbeeld: 'die man', 'dat boek'.

Aanwijzende voornaamwoorden kunnen zowel zelfstandig als niet-zelfstandig gebruikt worden.

• Zelfstandig: Heb je Klaas al gesproken? Nee, die heb ik nog niet gesproken.
• Niet-zelfstandig: Dat meisje kan heel goed turnen.

Welk aanwijzend voornaamwoord je moet gebruiken, hangt af van of het woord zelfstandig of niet-zelfstandig gebruikt wordt en van het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort. Ook is er een onderscheid tussen woorden in het enkelvoud en woorden in het meervoud.

1) Nederlandse zelfstandige aanwijzende voornaamwoorden

Bij zelfstandige aanwijzende voornaamwoorden moet gekeken worden:

1. Of het zelfstandig naamwoord waar het aanwijzend voornaamwoord naar verwijst enkelvoud of meervoud is.
2. ls het een enkelvoud? Dan moet bekeken worden of het woord onzijdig of mannelijk/vrouwelijk is.

Heb je een vraag?

Volg online taallessen met een professionele leraar

1. Native en geverifieerde leraren
2. Gratis proefles
3. Inclusief lesmateriaal

Michael B.

Daria O.

Jennalee P.

Maaike R.

Holger V.

Pascale V.

Marcela P.

Eleonore G.

Nicole H.

Marjolein V.

Schrijf je gratis in

2) Niet-zelfstandige aanwijzende voornaamwoorden

Bij Nederlandse niet-zelfstandige aanwijzende voornaamwoorden moet gekeken worden welk zelfstandig naamwoord bij het aanwijzende voornaamwoord hoort:

1. Bepaal of het zelfstandig naamwoord enkelvoud of meervoud is.
2. Is het enkelvoud? Bepaal of het zelfstandige naamwoord onzijdig of mannelijk/vrouwelijk is.

3) Wanneer gebruik je 'dat' of 'dit' in het Nederlands?

'Dat' en 'dit' zijn de vaakst voorkomende aanwijzende voornaamwoorden voor het-woorden (onzijdige enkelvoud).

De andere aanwijzende voornaamwoorden voor het-woorden gebruik je minder vaak en sommige zijn verouderd:

• Ginds: voor veraf, verouderd.
• Zo'n: verkorte vorm van zo een.

4) Wanneer gebruik je 'deze' of 'die' in het Nederlands?

'Deze' en 'die' zijn de vaakst voorkomende aanwijzende voornaamwoorden voor de-woorden (mannelijk/vrouwelijk enkelvoud en meervoud).

De andere aanwijzende voornaamwoorden voor de-woorden gebruik je minder vaak en sommige zijn verouderd:

• Dien, gene, gindse: voor veraf, verouderd.
• Zo'n: verkorte vorm van zo een.
• Zulke: betekent van die soort, bijvoorbeeld: 'Ik wil ook zulke laarzen'.

Kijk of je de uitleg hebt begrepen door de oefeningen te maken!