Nederlandse verkleinwoorden

Lesoverzicht

1.Gebruik en regels van de Nederlandse verkleinwoorden
2.Verkleinwoord op '-je'
3.Verkleinwoord op '-tje'
4.Verkleinwoord op '-etje'
5.Verkleinwoord op '-pje'
6.Verkleinwoord op '-kje'
7.Onregelmatige verkleinwoorden van zelfstandige naamwoorden
8.Meervoud van Nederlandse verkleinwoorden
9.Oefeningen
9.1.Oefen de verkleinwoorden 1
9.2.Oefen de verkleinwoorden 2
9.3.Oefen de verkleinwoorden 3

Gebruik en regels van de Nederlandse verkleinwoorden

Naast de meervoudsvorm, wordt er in het Nederlands ook veel gebruik gemaakt van verkleinwoorden. Deze verkleinwoorden worden niet alleen voor kleine dingen gebruikt, maar voor nog meer, zoals bijvoorbeeld een bepaalde houding. Om een zelfstandig naamwoord te verkleinen wordt er '-je', '-tje', '-etje', '-pje' toegevoegd.

Situatie	Voorbeeld
Verwijzen naar iets kleins.	Het bloemetje is aan het groeien.
Verwijzen naar een bepaalde houding.	In het zonnetje aan het genieten op het terras.

Heb je een vraag?

Volg online taallessen met een professionele leraar

Native en geverifieerde leraren
Gratis proefles
Inclusief lesmateriaal

Liesbet L.

Elena P.

Nicole H.

Marcela P.

Eleonore G.

Charonie S.

An K.

David I.

Bilal A.

Monique M.

Schrijf je gratis in

1) Verkleinwoord op '-je'

Er zijn regels om te bepalen welk achtervoegsel een Nederlands zelfstandig naamwoord krijgt, wanneer het verkleind wordt. De meeste zelfstandige naamwoorden krijgen niet alleen '-je' om het te verkleinen, maar krijgen nog extra letters.

Zelfstandig naamwoord	Verkleinwoord	Voorbeeld
Het huis	Het huisje	Het huisje staat langs de weg.
De kaars	Het kaarsje	Het kaarsje is bijna uit.

2) Verkleinwoord op '-tje'

Het achtervoegsel '-tje' wordt toegevoegd aan de zelfstandige naamwoorden die eindigen op:

'-a', '-e', '-i', '-o', '-u', '-ij'/'-y' or '-w'.
(Zelfstandige naamwoorden die eindigen op een '-a', '-i', '-o', '-u' krijgen een extra klinker voor de klank van lange klinkers.)
'-er', '-el', '-en', '-or', waar geen klemtoon op ligt.
een lange klank van klinkers die gevolgd wordt door '-r', '-l', '-n'.

Zelfstandig naamwoord	Verkleinwoord	Voorbeeld
Het ei	Het eitje	Het eitje wordt gekookt.
De auto	Het autootje	Het autootje rijdt hard.
De deken	Het dekentje	Het dekentje is warm.
Het been	Het beentje	Het beentje is gebroken.

3) Verkleinwoord op '-etje'

Het achtervoegsel '-etje' wordt toegevoegd aan zelfstandige naamwoorden die eindigen op:

Een korte klank dat wordt gevolgd door één '-r', '-l', '-n', '-m', '-ng'. Behalve zelfstandige naamwoorden die eindigen op:

'-el', '-er', '-en', waar geen klemtoon op ligt.
'-em', waar geen klemtoon op ligt.
'-ing', waar geen klemtoon op ligt.

Zelfstandig naamwoord	Verkleinwoord	Voorbeeld
Het gezin	Het gezinnetje	Het gezinnetje gaat op vakantie.
Het ding	Het dingetje	Het dingetje is kwijt.

Let op! 'Het gezinnetje' krijgt een dubbele 'n' om de klank kort te houden.

4) Verkleinwoord op '-pje'

Het achtervoegsel '-pje' wordt altijd toegevoegd aan zelfstandige naamwoorden die eindigen op:

een lange klank gevolgd door '-m'.
'-lm' of '-rm'.
'-um' of 'em', waar geen klemtoon op ligt.

Zelfstandig naamwoord	Verkleinwoord	Voorbeeld
De arm	Het armpje	Het armpje is kort.
Het museum	Het museumpje	Het museumpje is niet groot.

5) Verkleinwoord op '-kje'

Het achtervoegsel '-kje' wordt toegevoegd aan zelfstandige naamwoorden die eindigen op '-ng'. De medeklinker 'g' verdwijnt bij het maken van verkleinwoorden van zelfstandige naamwoorden eindigend op '-ng'.

Zelfstandig naamwoord	Verkleinwoord	Voorbeeld
De koning	Het koninkje	Het koninkje gaat naar Zweden.
De ketting	Het kettinkje	Het kettinkje is mooi.

6) Onregelmatige verkleinwoorden van zelfstandige naamwoorden

In het Nederlands zijn er ook uitzonderingen op de regels, die hierboven zijn beschreven. De tabel hieronder toont een aantal onregelmatige verkleinwoorden.

Zelfstandig naamwoord	Verkleinwoord	Voorbeeld
Het schip	Het scheepje	Het scheepje vaart.
Het pad	Het paadje	Het paadje eindigt hier.
Het vat	Het vaatje	Het vaatje is gevuld.
De jongen	Het jongetje	Het jongetje zwemt.
Het gat	Het gaatje	Het gaatje is niet groot.
Het glas	Het glaasje	Het glaasje is vol.
Het blad	Het blaadje	Het blaadje viel van de boom.

7) Meervoud van Nederlandse verkleinwoorden

De meervoudsvorm van een verkleinwoord wordt gevormd door het toevoegen van een '-s'.

Verkleinwoord + s

Verkleinwoord	Meervoud	Voorbeeld
Het huisje	De huisjes	De huisjes zijn ver weg.
Het dekentje	De dekentjes	De dekentjes zijn warm.
Het gezinnetje	De gezinnetjes	De gezinnetjes kennen elkaar al lang.
Het museumpje	De museumpjes	De museumpjes zijn oud.
Het kettinkje	De kettinkjes	De kettinkjes zijn mooi.
Het glaasje	De glaasjes	De glaasjes zijn kapot.

Let op! Voor een verkleinwoord is het lidwoord altijd 'het', maar het meervoud van verkleinwoorden krijgt 'de'.