Nederlandse betrekkelijke voornaamwoorden

Het Nederlands betrekkelijk voornaamwoord heeft altijd betrekking op iets of iemand. Een betrekkelijk voornaamwoord kan verwijzen naar één woord, maar ook naar een hele zin.

Een betrekkelijk voornaamwoord heeft betrekking op iets wat eerder in de zin is gezegd.
Een betrekkelijk voornaamwoord staat dus altijd achter datgene waar het naar verwijst.
De Nederlandse taal kent zelfstandige en niet-zelfstandige betrekkelijke voornaamwoorden.

Lesoverzicht

Verbergen

1.Niet-zelfstandige betrekkelijke voornaamwoorden
2.Zelfstandige betrekkelijke voornaamwoorden
3.Verschil tussen het aanwijzend voornaamwoord en het betrekkelijk voornaamwoord
3.1.'Dat' en 'die' gebruiken in het Nederlands
4.Oefeningen
4.1.Oefen de betrekkelijke voornaamwoord 1
4.2.Oefen de betrekkelijke voornaamwoord 2
4.3.Oefen de betrekkelijke voornaamwoorden 3

1) Niet-zelfstandige betrekkelijke voornaamwoorden

Er bestaat maar één niet-zelfstandig betrekkelijk voornaamwoord, namelijk:

Welk(e)

'Welk(e)' wordt tegenwoordig alleen nog maar in heel formele zinnen gebruikt.

Heb je een vraag?

Volg online taallessen met een professionele leraar

Native en geverifieerde leraren
Gratis proefles
Inclusief lesmateriaal

Guido B.

Arjen J.

David I.

Pelin C.

Eleonore G.

Tsarina T.

Jonathan O.

Marcela P.

Pascale V.

Ivetta I.

Schrijf je gratis in

2) Zelfstandige betrekkelijke voornaamwoorden

Er zijn meerdere zelfstandige betrekkelijke voornaamwoorden, namelijk:

dat
wat
die
wie
welke
hetwelk
hetgeen

'Welke' is naast een niet-zelfstandig betrekkelijk voornaamwoord dus ook een zelfstandig betrekkelijk voornaamwoord.

Betrekkelijk voornaamwoord	Gebruik	Voorbeeld
Dat	Verwijst naar een het- woord	Het huis dat ik gekocht heb.
Wat	Na een onbepaald voornaamwoord. Na een overtreffende trap. Na een hele zin.	Het enige wat ik wil is een goed ontbijt. Het beste wat jou kan overkomen, is een nieuwe start. Ik ben om zes uur opgestaan, wat best wel vroeg is.
Die	Verwijst naar een de-woord.	Ik wil later een man die een goede baan heeft.
Wie	Gebruik je na een voorzetsel.	De jongen aan wie ik mijn ijsje gaf.
Welke	Verwijst naar een de-woord (vaak te formeel)	De kamer welke gebruikt wordt als studeerkamer.
Hetwelk (Liever dat gebruiken)	Verwijst naar een het-woord of een hele zin (verouderd)	Zij beweerde een grote kamer te hebben, hetwelk ook bleek toen ik bij haar thuis kwam.
Hetgeen (Liever wat gebruiken)	Verwijst naar een hele zin (verouderd)	Wij gingen vrijdagavond naar een discotheek, hetgeen wij een aangenaam tijdverdrijf vinden.

Let op! Sommige betrekkelijk voornaamwoorden zijn hetzelfde als sommige aanwijzende voornaamwoorden.

3) Verschil tussen het aanwijzend voornaamwoord en het betrekkelijk voornaamwoord

Hoe weet je of je te maken hebt met een aanwijzend voornaamwoord of juist een betrekkelijk voornaamwoord?

Een aanwijzend voornaamwoord verwijst nadrukkelijk ergens naar en deze woorden verwijzen bijna altijd naar het woord dat erachter staat.
Een betrekkelijk voornaamwoord verbindt een hoofdzin en een bijzin met elkaar. Het betrekkelijk voornaamwoord verwijst bijna altijd naar het woord dat ervoor staat (of meerdere woorden).

'Dat' en 'die' gebruiken in het Nederlands

'Dat' en 'die' kunnen voorkomen als aanwijzend voornaamwoorden, maar ook als betrekkelijke voornaamwoorden:

Dat huis is groot.
- 'Dat' verwijst naar 'huis'.
- 'Dat' verwijst dus naar een woord wat achter staat.
  - In deze zin is dat dus een aanwijzend voornaamwoord.
Het huis dat groot is.
- 'Dat' verwijst naar 'het huis'.
- 'Dat' verwijst dus naar een woord wat ervoor staat.
  - In deze zin is dat dus een betrekkelijk voornaamwoord.