Nederlandse hulpwerkwoorden

In dit onderdeel van de cursus leer je over de hulpwerkwoorden. Hulpwerkwoorden komen altijd voor in combinatie met een ander werkwoord, dit kan zowel een zelfstandig werkwoord als een koppelwerkwoord zijn. Over zelfstandige werkwoorden en koppelwerkwoorden leer je later meer. 

Definitie en gebruik van hulpwerkwoorden

Een hulpwerkwoord voegt een extra betekeniselement toe aan de zin. Er zijn vijf soorten hulpwerkwoorden zoals te zien in de tabel hieronder. 

In een zin kunnen meerdere hulpwerkwoorden voorkomen.

Heb je een vraag?

Volg online taallessen met een professionele leraar

1. Native en geverifieerde leraren
2. Gratis proefles
3. Inclusief lesmateriaal

Bart N.

María Mercedes D.

Josanne V.

Katrien D.

Marijke G.

Job D.

Elvira V.

David I.

Clarisse N.

Anco P.

Schrijf je gratis in

Hoe vind je hulpwerkwoorden in een zin?

Een hulpwerkwoord staat nooit alleen in een zin. Als er maar één werkwoord in de zin staat dan is dat nooit een hulpwerkwoord.

Je kunt het hulpwerkwoord vinden door de zin van tijd te laten veranderen. Er zal maar één werkwoord in de zin van tijd veranderen, dat is het hulpwerkwoord.

Bijvoorbeeld:

• Zij heeft haar boterhammen opgegeten
• Zij had haar boterhammen opgegeten.

​1) Hulpwerkwoorden van tijd

Hulpwerkwoorden van tijd gebruik je in samengestelde werkwoordstijden zoals de voltooid tegenwoordige tijd of de voltooid verleden tijd. Er zijn twee categorieën van hulpwerkwoorden van tijd:

1. De hulpwerkwoorden van de voltooide tijd: 'hebben' en 'zijn'.
2. Het hulpwerkwoord van de toekomende tijd: 'zullen'.

2) Hulpwerkwoorden van de lijdende vorm

Om de lijdende (passieve) vorm van een zin te maken kan je twee hulpwerkwoorden gebruiken:

1. 'Worden' gebruik je in combinatie met een voltooid deelwoord om lijdende werkwoordsvormen in de onvoltooide tijden te maken. 

Bijvoorbeeld: Ik word gebeld (O.T.T.), Ik werd gebeld (O.V.T.).

1. 'Zijn' gebruik je in combinatie met een voltooid deelwoord om lijdende werkwoordsvormen in de voltooide tijden te maken.

Bijvoorbeeld: Ik ben gebeld (V.T.T.), Ik was gebeld (V.V.T.).

Modale hulpwerkwoorden

Modale hulpwerkwoorden zijn werkwoorden die een bepaalde houding ten opzichte van het werkwoord aangeven. De meest gebruikte modale hulpwerkwoorden zijn:

• 'Hoeven' - Ik hoef niet mee te doen.
• 'Kunnen'​ - Hij kan met ons meespelen.
• 'Moeten' - Ik moet dat niet vergeten.
• 'Mogen' - Zij mag nog niet autorijden.​
• 'Willen' - Ik wil niet leren voor wiskunde.

Hulpwerkwoorden van aspect

Hulpwerkwoorden van aspect zijn hulpwerkwoorden die een begin van een handeling aangeven of duidelijk maken dat een handeling voortduurt.

• 'Gaan' en 'komen' geven het begin van een handeling aan.
• 'Blijven' geeft aan dat een handeling voortduurt.

Hulpwerkwoorden van causaliteit

De laatste categorie hulpwerkwoorden zijn de hulpwerkwoorden van causaliteit. Deze hulpwerkwoorde geven aan dat er een betrekking van oorzaak en gevolg in de zin staat. Er zijn twee hulpwerkwoorden van causaliteit:

• 'Doen'
• 'Laten'

Doe de oefening om te kijken of je het begrepen hebt!