Nederlands lijdend voorwerp

In dit onderdeel van de cursus leer je over het lijdend voorwerp. Je leert wat een lijdend voorwerp is en welke stappen je moet volgen om het lijdend voorwerp te vinden. Ook leer je wanneer er geen lijdend voorwerp kan voorkomen in een zin.

Wat is het lijdend voorwerp?

In het Nederlands is het lijdend voorwerp een zinsdeel dat zelf niets doet, maar een handeling ondergaat. Het lijdend voorwerp hangt samen met het onderwerp en het werkwoordelijk gezegde in de zin. Niet alle zinnen hebben een lijdend voorwerp.

Bijvoorbeeld: Eva bakt een pizza. 'Een pizza' is het zinsdeel dat de handeling ondergaat, maar het doet niks zelf.

Het lijdend voorwerp kan uit verschillende onderdelen bestaan:

• Een zelfstandig naamwoord (bijvoorbeeld: Het huis, Tim, een hondje).
• Een woordgroep met een zelfstandig naamwoord (bijvoorbeeld: Het nieuwe huis, zijn nieuwe fiets).
• Een persoonlijk voornaamwoord (bijvoorbeeld: mij, je, haar, hem).

Belangrijk om te onthouden:

1. Een zin met een naamwoordelijk gezegde en een koppelwerkwoord heeft nooit een lijdend voorwerp.
2. Een zinsdeel met afstanden, gewichten of snelheden is nooit een lijdend voorwerp.
3. Een lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel.

Het lijdend voorwerp wordt gevonden door te vragen:

Wat of wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

Heb je een vraag?

Volg online taallessen met een professionele leraar

1. Native en geverifieerde leraren
2. Gratis proefles
3. Inclusief lesmateriaal

Leonie B.

Rose F.

Corentin D.

Jan V.

Holger V.

Job D.

Jasmin B.

HUGUES JPM P.

Lydia V.

Liesbet L.

Schrijf je gratis in

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

Om het lijdend voorwerp te vinden moet er een aantal stappen worden gevolgd. De volgorde van de stappen blijft altijd hetzelfde.

1. Zoek de persoonsvorm.
2. De zin opdelen in zinsdelen.
3. Zoek het onderwerp.
4. Zoek het gezegde.
5. Zoek het lijdend voorwerp.

Om het lijdend voorwerp te begrijpen, gebruiken we de voorbeeldzin: Stan en Tim kopen een nieuwe auto.

1) De persoonsvorm zoeken

De persoonsvorm wordt gevonden door de zin vragend te maken, door de zin in het enkelvoud/meervoud te zetten of door de zin in een andere tijd te zetten.

• Andere tijd: Stan en Tim kochten een nieuwe auto.
• De persoonsvorm is: kopen.

2) De zin opdelen in zinsdelen

Verdeel de zin in zinsdelen door telkens een stukje van de zin voor de persoonsvorm te zetten. Het zinsdeel dat voor de persoonsvorm staat vormt altijd een zinsdeel.

Stan en Tim | kopen | een nieuwe auto.

3) Het onderwerp zoeken

Het onderwerp wordt gevonden door te vragen: Wie of wat + persoonsvorm?

• Vraag: Wie of wat kopen?
• Antwoord: Stan en Tim.

Het onderwerp is: Stan en Tim.

4) Het gezegde zoeken

Er staat geen koppelwerkwoord in deze zin, dus het gezegde in deze zin is sowieso het werkwoordelijk gezegde.

• Het werkwoordelijk gezegde zijn alle werkwoorden in de zin.
• Het werkwoordelijk gezegde is: kopen.

5) Het lijdend voorwerp zoeken

In het Nederlands wordt het lijdend voorwerp wordt gevonden door te vragen: Wat of wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

• Vraag: Wat of wie kopen Stan en Tim?
• Antwoord: Een nieuwe auto.

Het lijdend voorwerp is: een nieuwe auto.

Doe de oefeningen om te kijken of je het hebt begrepen!